Legitymację szkolną wydaje szkoła, czyli placówka, nad którą pieczę sprawuje kuratorium i Ministerstwo Edukacji Narodowej. I być może wydaje Ci się, że skoro tak – jest oficjalnym dokumentem tożsamości. Czy tak jest naprawdę? Nie do końca.
Sprawdź też:
Co to jest dokument tożsamości?
Dokument tożsamości to dokument potwierdzający dane osobowe jego posiadacza, wydany przez odpowiednie instytucje państwowe (urzędy).
Aby umożliwić skuteczną identyfikację, taki dokument powinien zawierać:
- imię (imiona) i nazwisko,
- datę urodzenia,
- płeć,
- indywidualny numer identyfikacyjny (w Polsce to PESEL),
- wizerunek danej osoby (zdjęcie biometryczne).
Zdjęcie biometryczne to fotografia, która umożliwia mapowanie poszczególnych parametrów twarzy (np. oczu, nosa, brody). Co ciekawe, zgodnie z przepisami RODO, takie zdjęcie kwalifikuje się jako Twoje dane osobowe.
Dokumenty tożsamości często zawierają jeszcze inne dane, takie jak znaki szczególne, wzrost, kolor oczu, nazwisko rodowe czy imiona rodziców.
Co jest dokumentem tożsamości w Polsce?
W naszym kraju istnieją tylko dwa oficjalne dokumenty tożsamości – to dowód osobisty i paszport – dla obywateli polskich. A dla obcokrajowców są to karta pobytu oraz polski dokument tożsamości cudzoziemca.
Jak widzisz, nie ma tu mowy o legitymacji szkolnej. Może właśnie pomyślałeś sobie: no dobrze, ale to w zasadzie jedyny dokument, jaki może okazać moje dziecko…
Taka sytuacja dotyczy większości niepełnoletnich osób. A to oznacza, że nie mogą one skutecznie potwierdzić swojej tożsamości.
Sprawa robi się jeszcze bardziej złożona dla młodszych dzieci. Przedszkola czy żłobki legitymacji nie wydają… A co z niemowlętami?
Dla najmłodszych dzieci pozostaje Ci w zasadzie jedynie akt urodzenia, ale noszenie go cały czas przy sobie nie jest najwygodniejsze. Ewentualnie jest jeszcze książeczka zdrowia, jednak to też nie jest oficjalny dokument…
Jak na to zaradzić?
Dowiesz się z dalszej części artykułu.
Czy legitymacja szkolna to dokument tożsamości?
Podkreślmy to jeszcze raz.
Legitymacja szkolna, podobnie jak inne legitymacje (studencka, służbowa, emeryta-rencisty) nie jest oficjalnym dokumentem tożsamości, ale w niektórych sytuacjach umożliwia ustalenie danych osobowych. Legitymacja służy do potwierdzania uprawnień. Szkolna potwierdza status ucznia i prawo do związanych z nim ulg.
Jakie dane znajdują się na legitymacji szkolnej?
Jednak zanim przedstawię Ci rozwiązanie (być może już się go domyślasz…), dla porządku, zobacz, jakie dane osobowe znajdują się na legitymacji szkolnej.
Obecnie funkcjonują dwa rodzaje legitymacji: papierowa, w postaci prostokątnego kartonika oraz e-legitymacja szkolna, czyli plastikowa karta.
Papierową formą legitymacji mogą posługiwać się dzieci, które mają legitymacje wydane przed 16 czerwca 2023 r. – można z nich korzystać do czasu ukończenia nauki w danej szkole. Natomiast po 12 lipca 2024 r. szkoły mogą wydawać już jedynie e-legitymacje.
Papierowa i plastikowa wersja legitymacji różni się nie tylko wyglądem, ale i zawartością danych osobowych. Na „starej” wersji legitymacji znajdziesz:
- imię i nazwisko – najczęściej nie podaje się drugiego imienia dziecka, nawet jeśli je posiada;
- datę urodzenia – ale brak tu numeru PESEL;
- adres zamieszkania;
- zdjęcie – nie musi być to jednak zdjęcie biometryczne, choć wiele szkół zaleca przedłożenie właśnie takiej fotografii;
- pieczęć szkoły.
W nowej e-legitymacji umieszczono zaś:
- imię (imiona) i nazwisko dziecka,
- datę urodzenia,
- numer PESEL,
- nazwę i adres szkoły,
- imię i nazwisko dyrektora szkoły,
- datę wydania dokumentu.
Co więcej, zdjęcie na nowym rodzaju legitymacji nie jest już przyklejane (jak na papierowych wersjach), a umieszczane metodą termodruku.
Ach, te kruczki prawne…
Może Ci się wydawać, że na podstawie legitymacji szkolnej jest się w stanie łatwo zidentyfikować dziecko.
I masz rację.
Jest jednak pewien szkopuł. W polskim prawie można rozróżnić ustalenie tożsamości danej osoby oraz potwierdzenie/stwierdzenie jej tożsamości. Choć te pojęcia brzmią bardzo podobnie, niestety nie można używać ich wymiennie.
Posłużmy się przykładem. Wyobraź sobie, że Twoje dziecko się zgubi (nie życzę Ci tego!) i w stresie zapomni adresu zamieszkania. Na szczęście spotka patrol policji. Żeby dowiedzieć się, kim jest i gdzie mieszka, funkcjonariusz poprosi o legitymację szkolną. To właśnie ustalenie tożsamości.
Jeśli jednak chcesz przekroczyć z dzieckiem granicę, legitymacja szkolna nie wystarczy, ponieważ celnicy lub pracownicy lotniska muszą potwierdzić tożsamość każdej osoby (również nieletniej).
Jest jeszcze jeden przykład, obrazujący to, że legitymacja szkolna nie jest oficjalnym dokumentem tożsamości nawet w… szkole.
Bez dowodu na maturę? Nie da rady!
Wypożyczając książkę w bibliotece szkolnej, wystarczy okazać legitymację, ale maturzyści wybierający się na egzaminy muszą mieć przy sobie dowód osobisty. Przed wejściem na maturę nauczyciel musi potwierdzić tożsamość każdego z egzaminowanych uczniów.
A do tego legitymacja szkolna nie wystarczy.
Do czego służy legitymacja szkolna?
Skoro nie możesz potwierdzić nią tożsamości, to do czego w zasadzie służy legitymacja szkolna? Ten dokument potwierdza status ucznia, który wiąże się z określonymi przywilejami. Chodzi tu na przykład o zniżki uczniowskie lub darmowy wstęp do niektórych instytucji kulturalnych.
Jak potwierdzić tożsamość niepełnoletniej osoby?
Tak jak już wiesz, większość niepełnoletnich osób w Polsce nie ma dokumentu potwierdzającego tożsamość. A szkoda, bo bardzo łatwo go uzyskać.
Dla dzieci i nastolatków można wyrobić tymczasowy dowód osobisty lub paszport. Mało tego, są sytuacje, w których te dokumenty będą niezbędne.
Dowód tymczasowy
Tymczasowy dowód dla dziecka przyda się przy wyjazdach zagranicznych w Unii Europejskiej oraz strefie Schengen. Ale podróże to nie jedyna sytuacja, w której niezbędny jest ten dokument.
Mało kto wie, że dowód tymczasowy powinny posiadać również nastolatkowie, którzy chcą iść do pracy albo nie mieszkają ze swoimi rodzicami (lub opiekunami prawnymi). Mieszkasz w internacie? Chcesz sobie dorobić? Wyrób dowód tymczasowy.
Dowód tymczasowy można wyrobić nie tylko dla dzieci i młodzieży szkolnej. Może posiadać go dziecko w każdym wieku. Kiedy przyda się maluchom?
Na przykład przy przejazdach pociągami. PKP oferuje bilet ze 100% ulgą (za darmo) dla dzieci do lat 4. Podczas kontroli biletów, konduktor najczęściej jest w stanie ocenić, czy dziecko spełnia ten warunek na oko (zwłaszcza w przypadku niemowląt). I często kontrolerzy właśnie tak robią.
Nie zmienia to jednak faktu, że według przepisów konduktor ma prawo poprosić Cię o dokument stwierdzający wiek dziecka. Wówczas dowód tymczasowy (lub paszport) sprawdzi się idealnie.
Paszport
Jeżeli lubisz dalsze podróże, dobrym pomysłem będzie wyrobienie dziecku paszportu. Daje on wszystkie korzyści tymczasowego dowodu osobistego, a ponadto umożliwia wyjazdy do każdego państwa świata.
Pewnym problemem może Ci się wydawać zrobienie zdjęcia paszportowego dla najmłodszych dzieci, ale wymagania dla takich fotografii są dużo mniej restrykcyjne. Kliknij w podświetlony tekst i przeczytaj, jak łatwo zrobić takie zdjęcie samodzielnie.
Źródła:
https://www.gov.pl/web/mswia/dokumenty-potwierdzajace-tozsamosc-i-polskie-obywatelstwo
https://www.gov.pl/web/udsc/karta-pobytu2
Ustawa z 6 sierpnia 2010 r. o dowodach osobistych https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20101671131
Ustawa z 13 lipca 2006 r. o dokumentach paszportowych https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20061431027
Rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki z dnia 7 czerwca 2023 r. w sprawie świadectw, dyplomów państwowych i innych druków https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20230001120
FAQ
Czy można pokazać legitymację zamiast dowodu?
Warto wiedzieć, że ani legitymacja, ani nawet prawo jazdy nie są dokumentami stwierdzającymi tożsamość.
Co może zastąpić dowód osobisty?
Dla obcokrajowców dowód osobisty zastępuje karta pobytu lub polski dokument tożsamości cudzoziemca.
Czy zamiast legitymacji szkolnej może być dowód?
Jednak w przypadku kontroli biletów w autobusie lub pociągu, jedynie legitymacja szkolna potwierdzi prawo do przejazdu na bilecie ulgowym. Co więcej, zdjęcie legitymacji nie wystarczy, gdyż fotografia nie jest dokumentem, a jedynie ten daje prawo do ulgi na przejazdy.
Legitymację szkolną musisz więc okazać wszędzie tam, gdzie zniżki wynikają z tego, że się uczysz. Tylko legitymacja potwierdza bowiem Twój status ucznia. Dowód nic tutaj nie da.
Czy można kupić alkohol na legitymację?
Emilia jest specjalistką od komunikacji przyjaznej odbiorcy. Ukończyła studia magisterskie na kierunku Administracja Publiczna. Od kilku lat pracuje jako redaktorka, pisząc wciągające artykuły edukacyjne, które wspierają czytelników w najważniejszych dziedzinach życia.
